Teknolojiye Yenik Düşen Hesap Makinesi, Yıllar Sonra Demirbaştan Düşürüldü
Tekirdağ’ın Muratlı ilçesinde yıllarca hizmet veren ve belediyenin en eski demirbaşlarından biri olan kollu hesap makinesi, teknolojik gelişmelere daha fazla direnemedi. 1957 yılında ilçe statüsü kazanan Muratlı’da belediye tarafından kullanılmaya başlanan bu mekanik cihaz, onlarca yıl boyunca muhasebe işlemlerinden çeşitli hesaplamalara kadar birçok işte vazgeçilmez bir araç olarak görev yaptı. Ancak zamanla dijitalleşen dünya, bu nostaljik cihazı da geride bıraktı.
Yaklaşık 30 cm uzunluğunda, 20 cm genişliğinde ve 15 cm yüksekliğinde olan, metal kasaya sahip Facit marka hesap makinesi, belediye çalışanları tarafından 1985 yılına kadar aktif olarak kullanıldı. Kollu yapısı sayesinde manuel olarak işlem yapabilen bu cihaz, dönemin en ileri teknolojilerinden biri olarak kabul ediliyordu. O yıllarda belediyede görev yapan emekli çalışan Recep Baştuhan, bu hesap makinesi ile gün boyunca vergi hesaplamaları, bütçe düzenlemeleri ve resmi yazışmalar için gerekli mali tabloları oluşturduklarını dile getiriyor.
Baştuhan’ın ifadelerine göre, 1980’li yılların ortasına gelindiğinde dijital hesap makineleri belediye bürolarına giriş yapmaya başladı ve bu mekanik cihazlar yavaş yavaş rafa kaldırıldı. 1990’larla birlikte ise bilgisayar teknolojisinin yaygınlaşmasıyla birlikte bu tür ekipmanlar tamamen işlevsiz hale geldi.
Söz konusu cihaz, İsveç’teki Atvidabergs fabrikasında 1922 yılında üretilmeye başlanan ve dünya genelinde yaygın olarak kullanılan Facit marka hesap makinelerinden biri. Muratlı Belediyesi’nin arşivlerinde yer alan bu özel makinenin ise 1954 yılında üretildiği tahmin ediliyor. Bugün genç nesil, bu tür cihazları gördüğünde genellikle tartı aletiyle karıştırıyor. Ne işe yaradığını kestiremeyen birçok kişi, aslında geçmişte devlet dairelerinin bu makinelerle nasıl çalıştığını duyunca şaşkınlıklarını gizleyemiyor.
Teknolojik evrimin, geçmişin izlerini bir bir sildiği bu çağda, Muratlı Belediyesi’nin arşivinden çıkan bu kollu hesap makinesi, hem nostaljik bir değer taşıyor hem de bir dönemin çalışma kültürüne ışık tutuyor. Şimdi ise emekliliğini ilan eden bu makine, artık sadece hatıralarda ve arşiv fotoğraflarında yaşayacak.
TEKNOLOJİYE YENİK DÜŞEN HESAP MAKİNESİ DEMİRBAŞTAN DÜŞÜRÜLDÜ (MÜBERRA BAŞTUHAN/TEKİRDAĞ)
